Powszechna Spółdzielnia Spożywców "Spójnia"



Powszechną Spółdzielnię Spożywców powołano 2 lutego 1909 roku pod nazwą Mławskie Stowarzyszenie Spożywców "Spójnia". Jak wynika z relacji najstarszych członków Spółdzielni - Mławskie Stowarzyszenie Spożywców "Spójnia" powołano z inicjatywy grupy światłych mławian, wśród których była znana pisarka Zuzana Morawska. Świadkiem formalnego powołania "Spójni" przez dwunastu oficjalnych założycieli był przyszły prezydent Polski Stanisław Wojciechowski. W styczniu 1910 roku stowarzyszenie liczyło już 127 członków a Zarząd stanowili: Piotr Misiewicz, Stanisław Urban, Mirosław Obuchowicz.
Do roku 1913 „Spójnia” prowadzi wyłącznie sprzedaż art. spożywczych. W roku 1913 wraz z otwarciem sklepu tekstylnego powołane zostało drugie stowarzyszenie spółdzielcze „Swój”. Powołano Zarząd w osobach: Jackowska, Kamińska, ks. Sokalik, Zygmunt Czapski i inni. Pierwszy otwarty sklep zlokalizowany został przy ulicy Działdowskiej obecnie Żwirki.
   W okresie I wojny światowej 1914-1918 obydwa stowarzyszenia „Spójnia” i „Swój” funkcjonują. Stowarzyszenie „Spójnia” działała na tyle prężnie, że w 1917 roku zorganizowała jedyną wówczas w mieście bibliotekę, która pracuje do dziś i cieszy się ogromnym powodzeniem wśród spółdzielców i mieszkańców miasta.
   W 1919 r. „Spójnia” i „Swój”zostają członkami Związku Stowarzyszeń Spożywców w Warszawie.
   W kwietniu 1921 roku następuje połączenie stowarzyszeń „Swój” i „Spójnia” i zawiązane Mławskie Stowarzyszenie Spożywców.
   W roku 1920 na terenie Mławy Wólki z inicjatywy ks. Krajewskiego powstaje Spółdzielnia Spożywców „Produkt” z własnym sklepem przy ulicy Rynkowej. Zarząd „Produktu” tworzyli obok ks. Krajewskiego, Antoni Chmielewski oraz Władysława Dobaziewiczowa i inni.„Produkt” działał do 28 września 1926 roku, a następnie przystępuje do Mławskiego Stowarzyszenia Spożywców.
   O tego to okresu w Spółdzielni zaczyna się dziać coraz lepiej. Rosną obroty, powiększa się majątek, a na terenie powiatu organizowane są filie Spółdzielni. I tak w 1927 roku w Iłowie w 1928 w Wieczfni w 1929 w Janówcu. Stowarzyszenie osiągnęło szczyt rozwoju. W 1929 roku zostaje uruchomiona piekarnia. W której zamontowano nowoczesne jak na tamte czasy maszyny i urządzenia: przesiewacz, mieszałkę, trzepaczkę do worków oraz młynek do tarcia bułki.
   W 1931 roku Spółdzielnia przechodzi kryzys, straty sięgają 38 tys. zł, zaczęto likwidować sklepy. Sytuacje ratuje Antoni Chmielewski, który poświęcił swój majątek, (posag żony) by uratować Spółdzielnie.
   Do roku 1939 Spółdzielnia stanęła „na nogi” i we wrześniu 1939 roku posiadała 2 sklepy, piekarnię i bibliotekę.
   Druga wojna przerywa działalność. Aktywni członkowie Spółdzielni ratują, ukrywają księgozbiór i dokumenty ( księgi protokółów i inne). Do wyjątkowo patriotycznych i oddanych zaliczyć należy A. Chmielewskiego i ks. Krajewskiego.
   W 1945 roku organizacją Spółdzielni zajmują się: Antoni Chmielewski i Władysław Sielawa. Działalność rozpoczynano praktycznie od stanu zerowego. Handel prowadzony był na ulicach i w wypalonych domach.
   W styczniu 1961r. PSS "Spójnia" zakończyła budowę własnego lokalu przy ul. Stary Rynek 4. W którym znalazły się pomieszczenia dla: biura biblioteki, świetlicy, zespołu dziecięcego, ośrodka praktyczna pani oraz trzech sklepów przemysłowych.
   Lata 90-te to dalszy rozwój gospodarczy Spółdzielni ale także aktywna działalność społeczno-samorządowa. To obchody 80 lecia działalności biblioteki, której nadano imię Antoniego Chmielewskiego.
   Pomimo konkurencji na rynku Powszechna Spółdzielnia Spożywców "Spójnia" prowadzi działalność gospodarczą w 15 sklepach, piekarni, ciastkarni jest właścicielem dużej hali targowej i domu handlowego. Spółdzielnia zatrudnia około 100 pracowników, nadal rozwija się i modernizuje swoje placówki.
Wykaz nazwisk prezesów na przestrzeni 100 lecia działalności Spółdzielni:

Lata 1909r. - 1939r.
Mirosław Obuchowicz 1909r. – 1920r.
Piotr Misiewicz 1921r. – 1930r.
Zdzisław Kanigowski 1931r. – 1936r.
Antoni Chmielewski 1937r. – 1939r.

Lata 1945r. - 2009r.
Władysław Sielawa 1945r. – 1948r.
Tadeusz Smoliński 1948r. – 1951r.
Seweryn Strębski 1951r. – 1953r.
Henryk Kruszyński 1953r. – 1956r.
Mieczysław Sobutka 1956r. – 1974r.
Józef Koryciński 1974r. – 1976r.
Tadeusz Chyliński 1976r. – 1979r.
Andrzej Wysiałkowski 1979r. – 2009r.
Andrzej Piliszek – obecny prezes